Đường chân trời trong mỗi bức ảnh là một đường thẳng ngang nào đó trong mặt phẳng hình học mà đường thẳng đó giúp cho bức ảnh nhìn được cân đối hơn.Và trong các bức ảnh, thường nhận ra đường phân chia ranh giới giữa vùng trời và vùng đất khi chúng ta nhìn một khung cảnh nào đó.
1 – Đường chân trời trong nhiếp ảnh là gì?
2 – Các đường thẳng trong ảnh là gì?
a. Đường ngang ảnh hưởng đến tỷ lệ bố cục, ổn định vững chắc. Lấy đường ngang làm xương sống chính tạo bố cục, các đường phụ khác phụ trợ thôi.
Bởi vì chúng ta là con người và thường là thích những đường thẳng phải được sắp xếp ngay ngắn hơn là những góc cạnh méo lệch. Hãy nghĩ thử xem. Khi treo một bức ảnh trong phòng khách nhà mình, tại sao bạn lại muốn đặt cho nó nằm thẳng hàng với trần nhà, sàn nhà hay các đồ dùng nội thất ? Tại sao chiếc TV hay màn hình máy tính của bạn luôn nằm trên một mặt phẳng hoặc được treo ngay ngắn lên tường ? Sao chúng ta lại có rất nhiều những vật dụng được xếp thẳng góc ? Đó là do chúng ta thích những gì ngay ngắn và khi nhìn thấy các vật dụng bị méo lệch, tiềm thức của chúng ta lập tức nhận ra sự mất cân đối. Chúng ta đòi hỏi sự cân đối khi nhìn những gì chúng ta sắp đặt.
Chẳng hạn xem bức ảnh dưới đây. Nhìn vào các đường ngang mình vẽ thêm màu đỏ, chúng ta có thể thấy rõ là bức ảnh bị mất cân đối và các đường thẳng chạy từ trái sang phải trong khung hình bị nghiêng.
- Đấy là lý do tại sao nhìn một bức ảnh với những đường ngang bị nghiêng khiến cho cảm thấy nó bất thường. Chúng ta có một thước đo được đặt sẵn trong trí óc làm cho chúng ta muốn nghiêng đầu để cố điều chỉnh những đường thẳng ấy lại cho ngay ngắn.
- Có một số chủ đề ảnh không phải giữ luật đường chân trời, nhưng riêng trong ảnh phong cảnh, kiến trúc thành phố thì người ta đều giữ luật cơ bản này. Do đó, việc chú ý vào cảnh trí mình chụp, những thứ bao quanh và nằm đằng sau chủ thể là cần thiết, chứ không chỉ có chủ thể là duy nhất.
- Và điều này không chỉ được áp dụng trong chụp ảnh phong cảnh hoặc kiến trúc. Nhiều người còn áp dụng nó vào việc chụp ảnh chân dung, ảnh đường phố và cả đồ vật nếu người chụp thấy nên như thế thì tuỳ ý.
Ví dụ 1:
Khi xem bức ảnh dưới đây, bản thân mình rất thích. Hiệu ứng tốc độ màn trập chậm tạo vết dễ gây ấn tượng ngay.
Đây là ví dụ khó hơn, vì có rất nhiều đường thẳng trong cảnh chụp chồng chéo nhau và có độ nghiêng lớn:
Mình dùng hai yếu tố để chỉnh khung hình: chọn chiều đứng của những rặng cây gần nhất, nếu để lệch xéo dễ tạo cảm giác nghiêng lệch làm toàn cảnh sẽ mất cân đối, và đường ngang ở rặng chân núi xa giúp cho các đường khác trong ảnh được cân đối.
Ví dụ này là con đường ngang, chúng ta sẽ lấy con đường hay đường chân trời?
Trong ảnh chân dung có hậu cảnh, tuy mờ nhoè, có rất nhiều bức ảnh hậu cảnh nghiêng lệch có chủ ý của người chụp, nhưng thông thường thì mình vẫn cố gắng gióng các đường thẳng ngang và đứng được cân đối dễ nhìn:
Yếu tố chính rõ ràng là cô gái, nhưng như vậy không có nghĩa là mọi thứ còn lại ở hậu nền bị bỏ qua. Ở đây, mình dùng khung cửa phía sau và bậc tam cấp để gióng khung hình cho phù hợp.
Hãy luôn nhớ rằng những gì được viết ở trên – dành cho người bắt đầu học chụp – đều là những gợi ý để cải thiện việc sắp xếp bố cục bức ảnh – chúng không phải là những quy tắc chặt chẽ mà lúc nào bạn cũng tuân thủ. Hãy trải nghiệm với các góc cạnh và đường thẳng và xem cái gì hiệu quả với từng bức ảnh. Đôi khi đường chân trời và đường thẳng nghiêng trong những bức ảnh bạn chụp lại đem đến những kết quả ấn tượng, nhưng đôi khi chúng lại làm chúng ta nô dịch chúng.
Để kết thúc việc bàn về đường chân trời và đường thẳng trong khung ảnh, chúng ta có thể nói thẳng với nhau rằng: Nếu xem hình ảnh như là hình ảnh, và nhiếp ảnh không phải là phương tiện tái hiện thực tế một cách máy móc thì đường chân trời có thể chao đảo theo bất kỳ hướng nào, và thậm chí có thể cong vòng qua con mắt ống kính “fish-eye”!
Tấm trên chụp bằng fisheye 16mm rồi lật ảnh, tấm dưới thì chụp góc thấp hất lên:
vnphoto sưu tầm.